Als je naar een ster kijkt die op een lichtjaar afstand staat, dan zie je hoe die ster er een jaar geleden uitzag. Als je naar sterren kijkt die op miljoenen jaren afstand staan, kijk je dus miljoenen jaren terug in de geschiedenis. Maar stel dat je iets wilt weten van de tijd voordat sterren werden gevormd? Hoe doe je dat? Met signalen van waterstofatomen, nog voordat er sprake was van sterren en hemellichamen. Het Radboud Radio Lab is op zoek naar die signalen. Lees hieronder wat Radboud Radio Lab en Inspiro te zoeken hebben aan de achterkant van de maan.
De case
Dr. Marc Klein-Wolt, managing director van Radboud Radio Lab: “Ons team heeft een techniek bedacht om de frequentie die waterstofatomen uitzenden op te vangen. Drie antennes van vijf meter lang en een geavanceerde ontvanger zoeken naar dat ene smalle frequentiebereik van het waterstofatoom tussen alle ruis die vanuit het heelal op ons afkomt. De algoritmes die het kaf van het koren moeten scheiden zijn heel complex. En juist daarom hebben we de expertise van Inspiro nodig.”
Kennis van specifieke programmeertaal
“Inspiro is gewoon onderdeel van het team”, vervolgt Marc. “Wietse en Rico zijn hier 2 à 3 dagen in de week intern en de rest bij Inspiro in Arnhem. Samen met de jongens van de universiteit bedenken ze oplossingen om de ruwe analoge data, die binnenkomt via de antennes, om te zetten in geordende digitale data. In het lab kunnen we signalen simuleren.
Door hier steeds meer ruis aan toe te voegen, testen we of de algoritmes robuust genoeg zijn voor het echte werk. Wietse bedenkt de architectuur, Rico implementeert de algoritmes in VHDL. Hun kennis van de benodigde specifieke programmeertaal (VHDL) vind je bij weinig bedrijven. De bijdrage van Inspiro is dus onmisbaar voor dit project.”
Lancering met Chinese raket
De signalen waar Radboud Radio Lab naar op zoek is, zijn niet op aarde te ontvangen door de atmosfeer. Dus wordt de apparatuur gemonteerd in een Chinese satelliet. Deze satelliet wordt uiteindelijk gepositioneerd aan de achterkant van de maan. Marc: “Een ideale plek, want daar heb je de minste kans op verstoring van signalen van de aarde. In mei 2018 vindt de lancering plaats. En als er plek is, gaan de jongens van Inspiro gewoon mee om de lancering mee te maken.”
*Update: Op 20 mei 2018 is de dragerraket met Queqiao (Chang’e 4) succesvol gelanceerd. De satelliet met NCLE is inmiddels gearriveerd in zijn baan om het L2 punt op 60.000 km achter de maan.
